معرفی اجزای داخلی تابلو برق و نقش هر کدام

شناخت قلب سیستم‌های الکتریکی

تابلو برق، هسته مرکزی توزیع، کنترل و حفاظت از انرژی الکتریکی در هر پروژه ساختمانی، صنعتی یا تجاری است. برای درک بهتر عملکرد آن، باید با اجزای داخلی تابلو برق و وظایف هر کدام آشنا شویم. در این مقاله به معرفی اجزای اصلی تابلو برق و نقش هر بخش می‌پردازیم.

1- بدنه (Enclosure)

وظیفه: محافظت فیزیکی از اجزای داخلی در برابر گرد و غبار، رطوبت، ضربه و تماس مستقیم

جنس: فلزی (رنگ پودری الکترواستاتیک)، آلومینیومی یا استیل ضدزنگ (برای محیط‌های خاص)

نکته مهم: درجه حفاظت بدنه (IP) باید متناسب با محل نصب انتخاب شود (مثلاً IP65 برای فضاهای بیرونی)

2- شینه‌های مسی (Busbar)

وظیفه: انتقال جریان برق بین کلیدها و تجهیزات

جنس: مس یا آلومینیوم با روکش قلع

انواع: شینه فاز، نول، ارت

ویژگی مهم: باید متناسب با جریان نامی طراحی و عایق‌کاری شوند

3- کلیدها (Switches & Breakers)

MCB (کلید مینیاتوری): حفاظت از مدار در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار

MCCB (کلید کمپکت): مشابه MCB ولی برای جریان‌های بالا

ACB (کلید هوایی): حفاظت در تابلوهای اصلی با بار سنگین

RCD/RCCB (کلید حفاظت جان): قطع جریان در صورت نشت برق برای حفاظت از افراد

4- کنتاکتور (Contactor)

وظیفه: کنترل روشن/خاموش شدن تجهیزات پرقدرت مانند موتورها

ویژگی: فرمان‌پذیر از سیستم کنترل (مانند تایمر، رله یا PLC)

5- رله حرارتی (Thermal Relay)

وظیفه: حفاظت از موتور در برابر گرم‌شدن بیش از حد ناشی از اضافه بار

معمولاً در کنار کنتاکتور نصب می‌شود و در مدار کنترل موتور کاربرد دارد

6- ترمینال‌ها (Terminal Blocks)

وظیفه: اتصال آسان و ایمن سیم‌های ورودی و خروجی

نقش مهمی در نظم سیم‌کشی و عیب‌یابی سریع دارند

7- PLC (کنترلر منطقی برنامه‌پذیر)

وظیفه: اجرای فرمان‌های هوشمند در سیستم‌های اتوماسیون

قابل برنامه‌ریزی برای سناریوهای مختلف (مثل زمان‌بندی، کنترل دما، نظارت)

8- تایمر، فتوسل و کنترل‌کننده‌ها

برای اتوماسیون روشنایی، پمپ‌ها و سیستم‌های زمان‌دار

اجرای فرمان‌های با تأخیر یا زمان‌بندی‌شده

9- فن و ترموستات (Cooling System)

وظیفه: تهویه داخلی تابلو برای جلوگیری از افزایش دمای تجهیزات

افزایش عمر مفید تجهیزات و کاهش احتمال خطا

10- تجهیزات اندازه‌گیری (آمپر متر، ولت‌متر، توان‌سنج و…)

کاربرد: نمایش مقادیر الکتریکی برای کنترل و نظارت لحظه‌ای

نصب بر روی درب تابلو برای دسترسی آسان اپراتور

جمع‌بندی

شناخت اجزای داخلی تابلو برق، نه‌تنها برای طراحان و مهندسان، بلکه برای مدیران پروژه و بهره‌برداران نیز اهمیت دارد. استفاده از اجزای با کیفیت و طراحی مهندسی، امنیت و پایداری سیستم برق را تضمین می‌کند. تیم قدرت نور با بهره‌گیری از دانش روز و تجهیزات معتبر، طراحی تابلو برق را مطابق با نیاز و استاندارد پروژه شما انجام می‌دهد.